آیا چپ دست ها خلاق ترند؟
به گزارش آتی جو، محققان آمریکایی اخیرا اعلام کردند نتایج اسکن مغزی نشان داده است که افراد چپ دست متفاوت از راست دست ها فکر می کنند. آنها تمایل دارند نیمه راست مغز خویش را بیشتر برای وظایف و عملکردهای خاص فعال کنند. کارشناسان معتقدند که این تفاوت در عملکرد مغز می تواند خلاقیت را آسان تر کند.
به گزارش آتی جو به نقل از ایسنا و به نقل از بیزینس اینسایدر، با کدام دست ترجیح می دهید بنویسید، بخورید و دندان های خودرا مسواک بزنید؟ آیا تابحال به این مساله فکر کرده اید که راست دست یا چپ دست بودن شما می تواند در میزان خلاق بودن شما موثر باشد؟ دانشمندان بیش از یک قرن است که روی دست انسان مطالعه می کنند و تا حالا کشف کرده اند که راست دست یا چپ دست بودن می تواند چیزهای زیادی در مورد نحوه عملکرد متفاوت مغز انسان نشان دهد. از آنجا که خلاقیت معیاری برای نحوه تفکر ما است، هر مدرکی در خصوص خلاقیت افراد چپ دست باید در جایی از مدار عصبی ما پنهان باشد.
مغز افراد چپ دست با راست دست ها متفاوت است
«اریک زیلمر»، استاد عصب روانشناسی در دانشگاه درکسل آمریکا، می گوید چپ دست ها بطور خاص نسبت به راست دست ها تقسیم بندی مغز کمتری را نشان می دهند. تقسیم بندی مغز (Brain lateralization) این است که مغز انسان به دو نیمه تقسیم می شود (نیمکره چپ و راست) که هر نیمه مسئول مجموعه ای از عملکردها هستند.
نیمکره سمت چپ بطور کلی با گفتار، نوشتار، حساب، زبان و درک مطلب مرتبط می باشد، در صورتیکه نیمکره سمت راست خلاقیت، مهارت های موسیقی و بیان هنری را کنترل می کند. اگر محققی مکالمه ای را با شما شروع کند و مغز شما را با روش تصویربرداری اف ام آرآی یا تصویرسازی تشدید مغناطیسی کارکردی اسکن کند، نیمکره چپ (که با زبان مرتبط است) باید بیش از نیمه راست آن روشن شود و این چیزی است که پژوهشگران برای بیشتر راست دست ها دریافته اند و آن این است: برای کارهایی که شامل زبان است، سمت چپ مغز آنها فعال تر از نیمه راست است.
اما دانشمندان دریافته اند که این مورد برای بیشتر چپ دست ها صادق نیست. بیشتر افراد چپ دست در حقیقت فعالیت بیشتری در نیمکره راست خود برای انجام کارهای زبانی نشان می دهند. زیلمر اظهار داشت: از آنجا که چپ دست ها کمتر به نیمکره چپ متکی هستند، پژوهشگران این مساله را به عنوان نشان دادن تقسیم بندی مغز کمتری توصیف می کنند و این فقط زبان نیست که مغزهای چپ دست ها و راست دست ها را از هم متفاوت می کند.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۰ بر روی دست و درک صورت نشان داد که چپ دست ها از هر دو نیمکره چپ و راست مغز هنگام نگاه کردن بصورت استفاده می نمایند. اما برای راست دستان در این مطالعه، تشخیص چهره تا حد زیادی در سمت راست مغز متمرکز بود.
پس این چه ارتباطی به خلاقیت افراد دارد؟ زیلمر اظهار داشت که این تفاوت ها در تقسیم بندی مغز ممکنست به چپ دست ها کمک نماید بیشتر خارج از چارچوب فکر کنند و در نتیجه خلاقیت بیشتری داشته باشند. خلاقیت ممکنست برای افراد چپ دست آسان تر باشد.
شاید تعدادی از متقاعدکننده ترین تحقیقات در رابطه با چپ دست یا راست دست بودن و خلاقیت از مطالعات افرادی با سطوح بالای اسکیزوتایپی (ویژگی های شخصیتی که شبیه اسکیزوفرنی هستند، اما چندان افراطی نیستند) حاصل شود.
در اوایل دهه ۲۰۰۰، چندین گروه تحقیقاتی پیوند جالبی بین افراد بسیار خلاق مانند موسیقیدانان حرفه ای و هنرمندان تجسمی و سطوح بالای اسکیزوتایپی (schizotypy) پیدا کردند. علاوه بر این، افرادی که اسکیزوتایپی مشخص داشتند، تقسیم بندی مغزی غیر معمول را نشان دادند که در آن نیمکره راست برای کارهایی که به طور معمول تحت سلطه نیمکره چپ هستند، فعال تر بود. این امر مشابه آنچه در افراد چپ دست و دودسته دیده می شود، است.
این احتمال که چپ دست ها خلاق تر هستند نیز می تواند تا حدی به سبب نحوه سازگاری افراد چپ دست با دنیایی باشد که برای راست دست ها طراحی شده است.بنابراین، اگر تقسیم بندی مغز غیرمعمول با خلاقیت بالاتر در افراد دارای سطوح بالای اسکیزوتایپی ارتباط داشته باشد، می توان به افراد چپ دست با تقسیم بندی مغز کمتر نیز پیشنهاد کرد که خلاق تر باشند. اگرچه، البته، تحقیقات بیشتری برای تأیید مستقیم این پیوند لازم است.
شایان ذکر است که نیمکره راست در تفکر واگرا (توانایی تفکر خلاقانه به چندین راهکار منحصر به فرد برای یک مشکل خاص) درگیر است. تفکر واگرا (Divergent Thinking) یک پروسه یا روش تفکر است که با بهره گیری از آن و بررسی تعداد زیادی از راهکارهای ممکن، می توان به تولید ایده های خلاق پرداخت.
«کاتینا باجاج» محقق روانشناسی بالینی و یکی از بنیانگذاران شرکت Daydreamers، اظهار داشت: این امر فرصت هایی را برای چپ دست ها فراهم می آورد تا بیش از تخیلات خود استفاده کنند، چونکه این امر می تواند به این دسته از افراد در پرورش خلاقیت کمک نماید.
باجاج اضافه کرد: مغز خلاق ما زمانی استفاده می شود که درگیر تجربیات جدید و ناآشنا هستیم. از آنجا که افراد چپ دست دائماً درحال حرکت در دنیایی هستند که از آنها می خواهد متفاوت فکر کنند، آنها تمرین بیشتری با بهره گیری از تخیل خود دارند که دسترسی به آنرا در طول زمان آسان تر می کند.
بدین سبب گفتنی است، چپ دست بودن بطور خودکار شما را خلاق تر نمی کند، اما همانطور که مغز شما رشد می کند و سازگار می شود، ممکنست روشی از تفکر خلاقانه تر را در پیش بگیرید.
پژوهشگران دقیقاً نمی دانند که چرا حدود ۱۰ درصد از جمعیت جهان چپ دست هستند. اما تعدادی از مطالعات سرنخ هایی در مورد چگونگی و زمان تعیین راست دست یا چپ دست بودن ارائه می دهند. در یک مطالعه، پژوهشگران دریافتند که می توانند بطور منطقی ترجیح دست کودک را با مشاهده دستی که دوست دارد در داخل رحم حرکت دهد، پیش بینی کنند.
یک مطالعه جدیدتر در سال ۲۰۲۰ نشان داد که راست دست یا چپ دست بودن حداقل تا حدی ارثی است و ممکنست توسط عوامل ژنتیکی تعیین شود.
زیلمر اظهار داشت: اما عوامل محیطی را نمی توان نادیده گرفت. به عنوان مثال، کودکی که والدینش چپ دست هستند، ممکنست با تقلید از آنها چپ دست شود، صرف نظر از این که کدام دست را در رحم ترجیح می دهد. به احتمال زیاد این امر به سبب بیان ژن است و همین مورد در مورد خلاقیت نیز صدق می کند.
باجاج اظهار داشت: برخی مطالعات نشان می دهد که تعدادی از افراد با درجات پذیرای تجربه بالاتری از دیگران متولد می شوند. از دیدگاه من، خلاقیت نیاز به تمرین دارد و هر چه بیشتر آنرا پرورش دهیم، توسعه می یابد.
نکته اصلی هم این است: اگر می خواهید خلاق تر باشید، تمرین کنید. اگر می خواهید بیش از دست چپ خود استفاده کنید، تمرین کنید. باتوجه به قدرت اراده کافی، مغز شما در اختیار شماست تا آنرا بسازید و دستکاری کنید.
چرا چپ دست می شویم؟
پژوهشگران مؤسسه روان شناسی زبان «ماکس پلانک» اظهار کرده اند عملکرد یک ژن خاص به نام «NME۷» و بخش های خاصی از آناتومی مغز، نقش به سزایی در راست دستی و چپ دستی افراد دارد. پژوهشگران آلمانی در این مطالعه اظهار نمودند علاوه بر نقش ژنتیک، بخش های خاصی از آناتومی مغز نیز با چپ دستی و راست دستی افراد مرتبط شناخته می شود.
دانشمندان مدت هاست تمایل دارند علت چپ دستی برخی افراد را متوجه شوند و دلیل این امر نیز آنست که چپ دستی باعدم تقارن مغز مرتبط می باشد و بنا بر این هم هر دو نیمکره مغز مهارت های خاص یک فرد را کنترل می کنند. در راست دست ها، نیمکره چپ مغز مسئولیت کنترل دست راست را بر عهده دارد و در چپ دست ها نیز عکس این اتفاق رخ می دهد.
در بیشتر افراد نیمکره چپ مسئولیت تسلط افراد بر زبان را دارد، اما در چپ دست ها عکس این مساله رخ می دهد. «کلاید فرانک» از پژوهشگران این مطالعه اظهار داشت: درک نقش هر نیمکره در زبان و سایر عملکردهای شناختی بسیار اهمیت دارد. خیلی از مسائل روان پزشکی مختلف در افزایش نرخ چپ دستی، اوتیسم، اسکیزوفرنی و ناتوانی ذهنی دخیل هستند، البته باید ذکر کرد که بیشتر افراد چپ دست این مشکلات را ندارند. اما درک این مساله که راست دستی و چپ دستی دقیقا چرا باعدم تقارن مغز مرتبطند و ژن ها در این امر چه نقشی ایفا می کنند، بسیار اهمیت دارد.
جهت بررسی پایه عصبی و ژنتیکی چپ دستی و بررسی تفاوت های بین چپ دست ها و راست دست ها و اندازه گیری این عدم تقارن، پژوهشگران از تصاویر مجموعه داده های بزرگ بانک اطلاعات پزشکی بریتانیا استفاده کردند.
پژوهشگران بعد از بررسی ها دریافتند راست دست ها بطور متوسط از نظرعدم تقارن مغزی در ۱۰ منطقه خاص مغز با چپ دست ها متفاوت بودند. در تمام این ۱۰ منطقه، ماده خاکستری نیمکره راست در چپ دست ها نسبتا بزرگ تر بود که این امر با افزایش منابع عصبی برای پشتیبانی از نقش آن نیمکره در کنترل دست چپ مرتبط می باشد. دانشمندان همین طور دریافتند که ژنتیک نیز بر روی راست دستی و چپ دستی موثر است و باعدم تقارن مغز در مناطق در رابطه با زبان مرتبط می باشد. جالب اینجاست که یکی از ژن های دخیل در این مساله NME۷ است، چونکه این ژن بر موقعیت اندام های بدن مانند قلب یا کبد و قرارگیری آنها در سمت راست یا چپ بدن موثر است. بگفته فرانک، راست دستی و چپ دستی و زبان ممکنست تا حدی در طول رشد مغز انسان با یکدیگر مرتبط بوده باشند و تاریخچه تکاملی مشترکی داشته باشند.
منبع: atijoo.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب