استاد تمام گروه فیزیك دانشگاه اصفهان تاكید كرد:

فناوری ها به یک رشته تعلق ندارند

فناوری ها به یک رشته تعلق ندارند

به گزارش آتی جو، اصفهان استاد تمام گروه فیزیک دانشگاه اصفهان اظهار داشت: وحدت نوعی متدولوژی است. کاری که صورت می گیرد، برداشتن سد میان رشته ها است؛ هدف بر اینست که با رسیدن به چنین سطحی از آگاهی و هم با تربیت نیروی انسانی، بتوان در فناوری های آینده افرادی را پرورش داد که در کنار تخصص خود، قادر به درک زبان متخصصین دیگر باشند، چرا که  فناوری ها به یک رشته تعلق ندارند.



سخنرانی علمی با مبحث «علوم همبسته» به مناسبت هفته پژوهش و فناوری یکشنبه، ۲۵ آذرماه، توسط دانشکده فیزیک دانشگاه کاشان اجرا شد. سخنران این رویداد رسول رکنی زاده، استاد تمام گروه فیزیک دانشگاه اصفهان و دانشمند برتر در حوزه ارتباط با صنعت و جامعه بود که صحبت ها و نظریات خویش را با محوریت بررسی نقش دیدگاه های وحدت نگر و وحدت بخش در فلسفه و علم ارائه نمود.

دیدگاه های وحدت نگر و وحدت بخش در فلسفه و علم نقش مهمی را ایفا می کنند. به لحاظ روش شناختی، این دیدگاها راهنمایی برای کشفیات علمی هستند. بر این اساس در سالهای اخیر، برخی از دانشگاه ها نظیر دانشگاه پرینستون با شکستن موانع سنتی میان برنامه های آموزشی رشته های مختلف، مبادرت به راه اندازی یک برنامه تحت عنوان علوم یکپارچه (Integrated Science) کرده اند. در این سخنرانی، رکنی زاده ضمن عرضه گزارشی از این برنامه، بنیادهای فلسفی اندیشه های وحدت نگر در حوزه برنامه های آموزشی را مورد تحلیل قرار داد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان اظهار داشت: در طول سالهای قبل، جهان مدرن، اصلی را پذیرفته که میتوان آنرا با واژه complexity توصیف کرد که بسیار پیچیده است. انسان ها به صورت خودکار به سمتی حرکت کردند که نظام آموزشی هم به همان میزان پیچیده باشد. در این راه و در سالهای پیش، پرینستون برنامه ای آموزشی تحت عنوان Integrated Science بیان نمود. زمانیکه به ریشه های این برنامه بازگردیم و آغاز آنرا مورد بررسی قرار دهیم، متوجه وجود بنیادی فکری، فلسفی و اندیشه ای در تاریخ فلسفه می شویم. شاید بیشتر از یک الی دو قرن پیش، انسان ها به این مساله یعنی جدا بودن علوم از یکدیگر توجه زیادی داشته اند.

او در رابطه با اهمیت همبستگی علوم، اضافه کرد: سال ها است بحث انجام کارهای بین رشته ای در بین است، اما یکی از علل پا نگرفتن این کارها این گونه بنظر می رسد که توجه نشدن به بنیادهای فلسفی-فکری و نظام های حکمی است که اینگونه، شکل گیری چنین پدیده هایی حداقل به صورت سازماندهی شده و پایدار، امکان پذیر نیست؛ بدین جهت ضروری است به دسته ای از این مسائل بطور جدی فکر نماییم.

استاد تمام گروه فیزیک دانشگاه اصفهان افزود: به جهت اینکه بتوانیم به سمت و سوی چنین برنامه هایی در حوزه پژوهش های بین رشته ای حرکت نماییم، به دسته ای از مبانی فکری نیاز است که اگر این مبانی فکری و ذهنی مورد توجه واقع نشوند، بطور قطع شانس پیاده سازی در صحنه عمل را از دست خواهیم داد.

رکنی زاده در رابطه با لزوم علوم یکپارچه اظهار داشت: برنامه درسی علوم پایه، انقلابی برای دانشجویانی است که قصد دارند شغلی در زمینه علمی داشته باشند. به صورت کلی، کاری که به انجام می رسد، برداشتن سد میان رشته ها است که دانشجویان در بدو ورود به دانشگاه، در سالهای ابتدایی دوران تحصیل خود، مشغول به گذراندن دوره ای عمومی می شوند. در این دوره عمومی، دروس مختلفی با محوریت ریاضی آموزش داده می شود و هدف آن، تربیت نیروهایی برای فناوری های آینده است. آنها معتقد هستند که فناوری ها به یک رشته تعلق ندارند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان افزود: آنها قصد دارند با رسیدن به چنین سطحی از آگاهی و تربیت نیروی انسانی بتوانند در فناوری های آینده افرادی را داشته باشند که در کنار تخصص، قادر به درک زبان متخصصین دیگر باشند. در سالهای قبل، متفکرین بزرگی در حوزه علوم یکپارچه و ارتباط علوم با یکدیگر فعالیت داشته اند. همینطور فیلسوفان برجسته ای در این حیطه به چشم می خورند که در چنین زمینه هایی اظهارنظر کرده اند و امروزه دو مکتب وجود دارند که یکی از آنها «مکتب استنفورد» و دیگری «مکتب مینه سوتا» است.

استاد تمام گروه فیزیک دانشگاه اصفهان اظهار داشت: به عبارت دیگر، دانشجویان در بدو ورود به دانشگاه هیچ رشته مشخصی ندارند و مجموعه دروسی را می گذرانند. در دو سال پایانی در یکی از آنها به صورت تخصصی فعالیت می نمایند، اما ارتباط خویش را با سایر رشته ها حفظ می کنند.

رکنی زاده افزود: این که پدیده های جهان را در یک کل در نظر بگیریم که اجزاء آن با یکدیگر در ارتباط هستند، بسیار کمک کننده بوده تا انسان به طبقه بندی اشیا و چیزی که از آن بعنوان دانش پایه یاد می شود، نائل شود. وحدت نوعی متدولوژی است؛ همانگونه که در فیزیک به دنبال یکسان دیدن نیروها هستیم یا مواد متعدد را به سنگ بناهای واحد (الکترون، پروتون و نوترون) بازگردانیم. به هر حال، ذهن انسان به شکلی است که احساس می کند برای دسترسی به حقیقت ناچار است به وحدت متوسل شود تا بتواند جهان انسانی را طبقه بندی یا شناسایی کند.

او اضافه کرد: اصطلاحاتی مانند وحدت، سادگی، میان رشته ای و... نقشی بسیار جدی دارند و پروژه های زیادی با این عناوین طرح می شود. نخستین مفهومی که از وحدت بخصوص در فیزیک به ذهن ما می رسد، «وحدت فروکاست گرایانه» است. در واقع، روش و زبان همه علوم طبیعی و اجتماعی از دیدگاه وحدتی که در حلقه پوزیتیویست بوده، می تواند به فیزیک بازگردد.

استاد تمام گروه فیزیک دانشگاه اصفهان اشاره کرد: این وحدت بر این مساله دلالت دارد که تمام اشیای محیط پیرامون را میتوان به سه پارتیکل الکترون، پروتون و نوترون بازگرداند و همینطور با ترکیب این سه جز، انواع اشیا را ساخت که به این موضوع، فروکاستن می گویند. به همین ترتیب معتقد هستند که علوم دارای سلسله مراتب است که در بنیاد آن فیزیک قرار دارد و سایر علوم از آن نتیجه گرفته می شود.

رکنی زاده اظهار داشت: نوع دیگری از وحدت هم مطرح است که برای علوم سلسله مراتب قائل نیست و به آن وحدت های ارتباطی می گویند که در واقع در این وحدت بحث فروکاست گرایی مطرح نیست و بیشتر بر برقراری رابطه میان رشته ها و دیسیپلین ها دلالت دارد و بیشتر جنبه عملی دارد. البته نقدهایی هم بر این نگاه فروکاست گرایانه وارد است.

این عضو هیئت علمی همینطور اشاره کرد: بر خلاف آن چه که تصور می شود، علوم مختلف قیاس ناپذیر هستند. برای مثال، اگر بخواهیم با نظریه ذرات بنیادی، پدیده های شیمی را توضیح دهیم، شاید در ظاهر ممکن باشد، اما در عمل شدنی نیست.







منبع:

1402/09/26
16:04:24
5.0 / 5
241
تگهای خبر: آموزش , آینده , تخصصی , دانش
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)

تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم نظر دهید
= ۷ بعلاوه ۳
آتی جو