عضو هیات علمی پژوهشگاه ژنتیك:
فناوری كریسپر نگرانی ها درباره گیاهان تراریخته را رفع می كند
به گزارش آتی جو عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری اظهار داشت: فناوری های مبتنی بر ویرایش ژنومی مانند کریسپر می تواند در رفع برخی نگرانی ها در مورد گیاهان تراریخته موثر واقع شود.
به گزارش آتی جو به نقل از دبیرخانه چهارمین همایش بین المللی و دوازدهمین همایش ملی بیوتکنولوژی ایران، دکتر کسری اصفهانی رئیس کارگروه ویرایش ژنومی این همایش با اشاره به شعار این دوره همایش (سده ۱۴۰۰: زیست فناوری برای امنیت غذایی و سلامت) اظهار داشت: در این همایش برای نخستین بار، پنل ویژه ای به ویرایش ژنومی اختصاص یافته است. وی افزود: با پیشرفت مهندسی ژنتیک و ظهور و توسعه تکنیک های ویرایش ژنومی، می توان گیاهان را به روشی هدفمند مهندسی کرد که حداقل تغییرات در ژنوم گیاه ایجاد و از وقوع رخدادهای ناخواسته نیز جلوگیری شود. دکتر اصفهانی با اعلان اینکه برش هدفمند و برنامه ریزی شده DNA ژنومی، امکان مهندسی و ویرایش ژنوم را در یک سلول و حتی یک موجود کامل برای دانشمندان فراهم نموده است، اشاره کرد: ویرایش ژنومی برای کاهش عوارض نقص های ژنتیکی در حیوانات استفاده شده و انتظار می رود به زودی برای درمان بیماریها در انسان همچون برای درمان سرطان، برخی بیماریهای چشم و بیماریهای خونی از آن استفاده گردد. بگفته عضو هیأت مدیره انجمن بیوتکنولوژی ایران، درمان بیماریهای مختلف همچون سرطان مبتنی بر ویرایش ژنومی در حال درنوردیدن آزمایش های بالینی گرفتن مجوز در ایالات متحده و چین است. اصفهانی اشاره کرد: علاوه بر کاربردهای ویرایش ژنومی در پزشکی، این سیستم برای تسریع اصلاح گیاهان زراعی و دام، تولید مواد ضد میکروبی جدید و کنترل حشرات ناقل بیماری نیز استفاده می شود. بااینکه دانشمندان روش های گرانقیمتی مثل ZFN و TALEN را برای ویرایش ژنوم بوسیله ساخت پروتئین های ترکیبی واجد دو بخش شناسایی توالی خاص DNA و بخش برش مولکول DNA توسعه داده اند، ولی معرفی فناوری CRISPR-Cas و سهولت و هزینه های اندک ویرایش ژنوم با آن موجب گسترش سریع این تکنیک و محبوبیت آن در میان پژوهشگران شده است. عضو هیأت علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری اشاره کرد: فناوری کریسپر به ابزاری مهم در ویرایش ژنوم موجودات زنده مختلف همچون گیاهان تبدیل گشته است. خاموشی ژن با بهره گیری از سیستم کریسپر در چند سال اخیر سبب شناخت عملکرد ژن های مختلفی در ژنوم گیاهان شده است. از طرف دیگر، خیلی از دانشمندان سیستم کریسپر را بعنوان ابزاری برای ایجاد صفات جدید در محصولات زراعی در اینده در نظر گرفته اند. وی با اعلان اینکه روش های مهندسی ژنتیک سنتی، هزینه بر، وقت گیر و طولانی هستند، اشاره کرد: فناوری کریسپر با کاهش هزینه و زمان تحقیقات و تسهیل طراحی آزمایش آن، روند اصلاح مولکولی گیاهان و پیشرفت تحقیقات بنیادی را تسریع کرده است. هدفمندی بالای سیستم کریسپر در کنار سهولت و کارایی، آنرا به کاربردی ترین ابزار ویرایش ژنوم تبدیل نموده است. استفاده از کریسپر در برنامه های کاربردی مختلف مانند افزایش تحمل به تنش غیر زنده یا زنده، مهندسی مسیرهای متابولیکی و افزایش عملکرد در خیلی از گونه های گیاهی همچون آرابیدوپسیس، برنج، توتون، سورگوم، گندم، ذرت، سویا، گوجه فرنگی، سیب زمینی، سیب و موز موفقیت آمیز بوده است. اصفهانی با اشاره به اینکه اصلاح ژنوم محصولات اقتصادی مهم با فناوری کریسپر منجر به بهبود عملکرد محصول، افزایش صفات تغذیه ای، تحمل به تنش های زیستی و غیر زیستی، بهبود عملکرد گیاه و تولید محصولات با کیفیت و پایدار شده است، اشاره کرد: فناوری های مبتنی بر ویرایش ژنومی مانند کریسپر می تواند در رفع برخی نگرانی ها در مورد گیاهان تراریخته مؤثر واقع شود. با بهره گیری از تکنیک کریسپر می توان در میزبان گیاهی هر گونه جهش هدفمندی را بدون حضور تراژن ایجاد کرد و این نوع گیاهان دست ورزی شده بواسطه عدم حضور تراژن، اصولاً تراریخته محسوب نمی شوند. بگفته وی با توسعه فناوری کریسپر و بهره برداری از پروتئین های Cas متنوع، امکان فعال و غیرفعال کردن ژن ها، جداسازی بخش خاصی از مولکول DNA، تغییرات اپی ژنومی، نشان دار کردن مولکول های DNA و تصویر برداری از کروموزوم ها و حتی ویرایش RNA نیز فراهم گشته است. این روش پاسخی سریع به خیلی از چالش های مربوط به تولید گیاهان تراریخته است و می تواند نقطه حصول توافق بین منتقدین و طرفداران بهره برداری از تکنیک های دست ورزی ژنتیکی باشد. چهارمین همایش بین المللی و دوازدهمین همایش ملی بیوتکنولوژی ایران به میزبانی انجمن بیوتکنولوژی جمهوری اسلامی ایران و با همکاری دانشگاه یزد و انجمن های علمی و مؤسسات پژوهشی این حوزه از ۳۱ مردادماه تا دوم شهریورماه ۱۴۰۰ با شعار «سده ۱۴۰۰: زیست فناوری برای امنیت غذایی و سلامت» انجام می شود.
منبع: آتی جو
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب