کدام حیوان قوی ترین قدرت شنوایی جهان را دارد؟
آتی جو: درحالی که گوش انسان محدودیت های مشخصی دارد، برخی حیوانات مرزهای شنوایی را جابجا کرده اند. از پروانه کوچکی که فرکانس های ۱۵ برابر انسان را می شنود تا جغدی که صدای طعمه را از زیر برف تشخیص می دهد، هر کدام در نوع خاصی از شنوایی توانا هستند.
تینا مزدکی_خفاش ها برای مسیریابی در تاریکی شب، صداهایی با فرکانس بسیار بالا تولید می کنند. باآنکه فرکانس این صداها فراتر از محدوده شنوایی اغلب حیوانات است، اما یک موجود کوچک به نام «پروانه موم خوار بزرگ» به سادگی آنرا می شنود. این پروانه می تواند فرکانس هایی تا ۳۰۰ کیلوهرتز را تشخیص دهد که حدود ۱۵ برابر بیشتر از بالاترین حد شنوایی انسان است. این قابلیت اعجاب انگیز یک مزیت حیاتی برای بقای آن محسوب می شود؛ پروانه با شنیدن صدای خفاش، از نزدیک شدن شکارچی خود آگاه شده و بموقع از مسیرش فرار می کند. هم خفاش ها و هم پروانه های موم خوار بزرگ، اغلب بعنوان جانورانی با بهترین حس شنوایی جهان شناخته می شوند. اما واقعا کدام حیوانات بهترین شنوایی را دارند؟
کریستین کوپل، استاد فیزیولوژی ساقه مغز شنوایی و حلزون گوش در دانشگاه اولدنبورگ آلمان، می گوید: «اینکه چه چیزی "بهترین" است، همیشه نسبی است.» وی گفت که حساسیت، توانایی تشخیص بین صداهای مشابه و توانایی مکان یابی صداها، همگی عوامل مختلفی هستند که حس شنوایی یک حیوان را می سازند. این عوامل رتبه بندی شنوایی حیوانات را دشوار می کند. اما خاصیت های برجسته ای وجود دارد.
شنوایی برای مکان یابی دقیق طعمه وقتی صحبت از سیستم های شنوایی حیوانات در بین باشد، پروفسور کوپل جغدهای انبار (Tyto alba) را مثال می زند، او می گوید: «من روی جغدهای انبار کار کرده ام، ازاین رو آنها در صدر لیست من قرار دارند. کل سیستم شنوایی این حیوان تحت تاثیر عادات شکار شبانه و توانایی مکان یابی دقیق طعمه بوسیله گوش دادن، شکل گرفته است.»
جغدها شب ها شکار می کنند، ازاین رو از شنوایی فوق العاده حساس خود برای تکمیل بینایی شان در شرایط کم نور استفاده می نمایند. آنها می توانند صدای خش خش موشی را که زیر لایه های ضخیم برف یا برگ ها حرکت می کند، تشخیص داده و به سرعت مکان طعمه خودرا مشخص کنند. جغدها این کار را بوسیله چند سازگاری کلیدی انجام می دهند. اول، پرهای اطراف صورتشان یک شکل بشقابی بوجود می آورد که به هدایت امواج صوتی به داخل گوش هایشان کمک می نماید. گوش های راست و چپ آنها هم در ارتفاعات کمی متفاوت قرار دارند، به این مفهوم که امواج صوتی در زمان های کمی متفاوت به دو گوش می رسند. جغدها می توانند از این تفاوت جزئی در صدای شناسایی شده بین گوش چپ و راست خود برای محاسبه مکان یک صدا استفاده نمایند.
شنوایی برای نقشه برداری! خفاش ها و دلفین ها درحالی که در محیط های بطورکامل متفاوتی زندگی می کنند، یک خاصیت چشم گیر مشترک دارند و آن توانایی اکولاکشن یا پژواک یابی (Echolocation) است. دارلین کتن، پژوهشگر بازنشسته در موسسه اقیانوس شناسی وودز هول، می گوید: «من عاشق گوش های دلفین و خفاش هستم، چونکه آنها فقط صدا را دریافت و پردازش نمی کنند، بلکه از آن برای تصویربرداری فعال از محیط خود استفاده می نمایند.»
اکولاکشن شامل تولید صدایی که از اشیاء موجود در محیط بازمی گردد و سپس گوش دادن به امواج صوتی بازگشتی است. بوسیله این شیوه، دلفین ها و گونه های خاصی از خفاش ها می توانند با استفاده از صدا، یک نقشه ذهنی از محیط اطراف خود ایجاد کنند. سونار (ناوبری و تشخیص فاصله با صدا) برمبنای همین تکنیک تولید شده است، اما بگفته کتن، مکان یابی اکولاکشن دلفین و خفاش از فناوری ساخته دست بشر پیشرفته تر است. کتن در مورد تحقیقات خود بر روی دلفین ها می گوید: «ما حدودا بطور مداوم از پیچیدگی و ظرافت کاری که آنها می توانند با صدا انجام دهند، شگفت زده می شویم.»
خفاش ها دارای چند خاصیت هستند که به مکان یابی اکولاکشن کمک می نماید. گوش های بیرونی بزرگ آنها به جمع آوری امواج صوتی کمک می نماید، علاوه بر این ساختارهای مغز آنها که اطلاعات شنوایی را پردازش می کنند، بسیار بزرگ هستند، درست شبیه به این که بخش بزرگی از مغز انسان به پردازش بصری اختصاص دارد.
دلفین ها برای مکان یابی اکولاکشن به قدرت مغزی زیادی نیاز دارند، عصب شنوایی آنها حدود دو یا سه برابر ضخیم تر از خیلی از پستانداران خشکی است اما گوش های آنها کمی متفاوت از حیوانات خشکی مانند خفاش ها کار می کند. دلیل آن این است که منافذ گوش خارجی دلفین ها فقط سوراخ های کوچکی هستند و به نظر نمی رسد نقش بزرگی در هدایت صدا داشته باشند. در عوض، دلفین ها احتمالا از رسوبات چربی اطراف فک خود برای تشخیص امواج صوتی که در آب حرکت می کنند، استفاده می نمایند. هم خفاش ها و هم دلفین ها مکانیسم های ویژه ای در گوش خود دارند که به خنثی کردن صدای پژواک یابی خودشان کمک می نماید تا توسط صدای خود کر نشوند.
قدرت شنوایی درون و بیرون از آب براندون ساوتال، رئیس و دانشمند ارشد در موسسه محیطی ساوتال، بر این باور است که تاج بهترین شنوایی باید به گروهی از حیوانات که اغلب نادیده گرفته می شوند، یعنی فک سانان (pinnipeds) که شامل فک ها، گرازهای دریایی و شیرهای دریایی است، تعلق گیرد. آنها یک کار ناممکن انجام می دهند و آن هم این است که هم بیرون و هم درون آب شنوایی دارند.
هر حیوانی یک سیستم شنوایی دارد که با محیطی که بیشتر وقت خودرا در آن می گذراند، تنظیم شده است. به این فکر کنید که وقتی سر خودرا زیر آب فرو می برید، صدا چطور گنگ، تحریف شده و مکان یابی آن دشوار می شود. دلیل آن این است که گوش های ما برای تشخیص امواج صوتی که در هوا حرکت می کنند، طراحی شده اند. همین مساله در مورد حیوانات دریایی هم صدق می کند، گوش های آنها برای تشخیص امواج صوتی در آب طراحی شده است. ساوتال می گوید: «اگر یک دلفین را در هوا قرار دهید، در عمل کر است و جهت یابی ندارد.»
اما از آنجاییکه فک سانان در اقیانوس شکار می کنند و در خشکی جفت گیری و بچه های خودرا بزرگ می کنند، نیاز دارند که هم در خشکی و هم در آب به خوبی بشنوند. براستی، بگفته ساوتال، تعدادی از فک سانان می توانند در خشکی حدودا به خوبی جغدها و در زیر آب حدودا به خوبی دلفین ها بشنوند. ساوتال حتی در حین پژوهش میدانی، واکنش فک ها را به صدای خرد شدن برف از فاصله ۱.۶ کیلومتری دیده است.
برای شنیدن به این خوبی هم در خشکی و هم در آب، بدن فک سانان از یک مکانیسم منحصربه فرد استفاده می نماید، فضای خالی گوش میانی را حین شنا با خون پر می کند. این کار به امواج صوتی زیر آب اجازه می دهد تا بوسیله یک مایع در گوش میانی به حرکت خود ادامه دهند و هرگونه تحریف صدا را به حداقل برسانند. وقتی فک ها به خشکی بازمی گردند، گوش هایشان باردیگر با هوا پر می شود و به آنها اجازه می دهد امواج صوتی درحال حرکت در هوا را بشنوند و این خاصیت اعجاب انگیز است.
منبع: livescience
خلاصه اینکه گوش های راست و چپ آنها هم در ارتفاعات کمی متفاوت قرار دارند، به این مفهوم که امواج صوتی در زمان های کمی متفاوت به دو گوش می رسند. گوش های بیرونی بزرگ آنها به جمع آوری امواج صوتی کمک می نماید، علاوه بر این ساختارهای مغز آنها که اطلاعات شنوایی را پردازش می کنند، بسیار بزرگ هستند، درست شبیه به اینکه بخش بزرگی از مغز انسان به پردازش بصری اختصاص دارد. قدرت شنوایی درون و بیرون از آب براندون ساوتال، رییس و دانشمند ارشد در موسسه محیطی ساوتال، بر این باور است که تاج بهترین شنوایی باید به گروهی از حیوانات که اغلب نادیده گرفته می شوند، یعنی فک سانان (pinnipeds) که شامل فک ها، گرازهای دریایی و شیرهای دریایی است، تعلق گیرد.
منبع: atijoo.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب